Lennaert Maes & Andries Boone – Als de nacht

Eigen beheer, VZW Wesp – 39:2

Vroeger was de nacht nog echt aardedonker. Straatverlichting was er nauwelijks en televisie bestond nog niet. Op het platteland in Vlaams-Brabant vond men de ideale remedie tegen de angst voor die duisternis: men ging er verhalen rond verzinnen.

Als de nacht viel, zochten onze voorouders bij de stoof op open haard warmte bij elkaar en vertelden ze verhalen die van generatie op generatie werden doorgegeven. Die gingen over Kludde en zijn keet, over de Maar, over heksen en duivels, over zwarte magie. Alles wat niet begrepen kon worden, werd gevat in een magisch verhaal. Lennaert Maes & Andries Boone scoorden eerder al met muziekprojecten rond erfgoed zoals Soundtrack van de Demerbroeken en Andries Boone met o.a. MANdolinMAN.

Lennaert Maes is een geboren verteller en multi-instrumentalist Andries Boone een veelgevraagd muzikant en producer. Nu smijten zij zich op verhalen van de nacht uit Vlaams-Brabant. Met ‘Als de nacht’ halen de heren oude sagen uit de streek van onder het stof en voorzien ze die van een nieuw en stevig muzikaal jasje. Denk aan meesters van de duisternis als Nick Cave en Tom Waits, maar dan in onze moerstaal en met verhalen van bij ons.
Op de cd ‘Als de nacht’ krijgen Lennaert en Andries het gezelschap van fijne gastzangers als Tom Theuns (Ambrozijn), Nele Van den Broeck (Nele needs a holiday), Jeroen Lenaerts (Thuis), Sien Wynants (StuBru, Ketnet) en Erik Lesire (Boerenzonen op speed). Ze brengen samen twaalf liedjes , mede mogelijk gemaakt met de steun van het plattelandsproject de Merode,  de provincie Vlaams-Brabant en I.G.C.S.

In heel wat oude getuigenissen uit Vlaams-Brabant is sprake van mensen die worden bereden door ‘de Maar’ . Als je werd bereden door de Maar, had je kwade dromen en sliep je slecht. De Maar staat dan voor de nachtmerrie die je dromen beklemt. Vroeger stelden mensen zo’n nachtmerrie vaak voor als een kwaadaardige vrouw die ’s nachts bezit van je nam en die je bereed als een echte merrie. Daarover gaat het liedje ‘Bereden door de Maar’.

Het liedje ‘Weer wolf’ gaat dan weer over de weerwolf die men vaak in onze contreien wel dacht te zien. In Vlaams-Brabant kwam de weerwolf vaak voor in de vorm van Kludde, Klerre, Lodder of Pleudde, een soort menshond met een ketting die passanten vaak op de rug sprong en zich liet dragen tot waar hij er genoeg van had.

In ‘De koets van Rode’ krijgen we een heel verhaal te horen over een zwarte koets die op een bepaalde nacht in de buurt van het kasteel van Horst in Sint-Pieters-Rode ten tonele verscheen en de dood van een boswachter (on)rechtstreeks veroorzaakte.

‘Hoctus Boctus’ gaat dan weer over Wannes Raps, een stroper en landrover die leefde rond Zichem. Hij werd in een novelle beschreven door Ernest Claes. Hij vertelde spookverhalen rond het vuur en hij had een bezwerend gedicht gemaakt dat hij opzegde als hij het kwaad wilde weren, de Peerdenpaternoster.

‘Ze zijn er’ beschrijft de kleine wezens die veelvuldig voorkomen in verhalen uit het Hageland. Alvermannetjes, laplanders of kabouters. Vooral rond de Dorenberg bij Aarschot werden veel verhalen over hen genoteerd.

‘De schuur II’ vertelt het verhaal van Zander, een schoenmaker-violist uit Zuurbeemden die iets wonderlijks meemaakte. Na het benoemen van God verdwijnt alles rond hem. Dit motief keert heel vaak terug in oude volkssagen : de kerk bleek wel vaker de ultieme redding tegen een al te liederlijk leven.

En zo is de cd ‘Als de nacht’ tegelijkertijd een zeer muzikale en zeer boeiende geschiedkundige cd, die op een pretentieloze manier liedjes brengt geïnspireerd op sappige sagen uit Vlaams-Brabant.

Koen Huygebaert