(Marktliederen over de Eerste Wereldoorlog)
Wild Boar Music WBM21135
49’40’’
Te koop: marktzanger-erikwille.be
Na ‘Erik Wille zingt Tamboer (een muzikale Hulde aan Marktzanger Lionel Bauwens), moest volkszanger Erik Wille (Wingene) niet ver zoeken naar een onderwerp voor een volgend project. Met de vele herdenkingen van WOI onderweg, lag het voor de hand om liederen te verzamelen die marktzangers maakten over dit onderwerp. In 2014, 100 jaar na het begin van de ‘grote oorlog’, heeft Wille er een programma aan gewijd, samen met zijn vaste accordeonist Luc De Sutter. Het is een bijzonder rijk thema. De marktzangers waren immers goed geplaatst om de ellende van de oorlog te bekijken vanuit het oogpunt van de man in de straat. Die was het gewoon om het slachtoffer te zijn van wat er boven zijn hoofd werd bedisseld. Maar de oorlog bleek veel erger dan al het voorgaande. Wille vertrok dan ook niet van nul. Er was een massa materiaal en die liederen werden jarenlang gesprokkeld. Daar was Roger Hessel voor verantwoordelijk Die bracht in 2011 het boek ‘Marktliederen over de Grooten Oorlog – De Eerste Wereldoorlog gezien door de ogen van onze marktzangers’ uit (editie van Vriendenkring Kunst Houtland) Erik Wille deed een zinvolle selectie van de liederen die in die dagen vaak gedrukt werden op de zogenaamde ‘vliegende blaadjes’. Hij nam ze bewust zo goed als onveranderd over. Daarom vindt men hier oude spelling, grammaticafouten en leestekens die niet altijd kloppen. Het voegt toe aan de authenticiteit. De enige veranderingen betreffen aanpassingen omwille van melodische eisen en soms zijn er strofen weggelaten. Het gezelschap volgde zoveel als mogelijk de partituren van die tijd en nam op met de passende instrumenten: naast het accordeon van Luc De Sutter, hoort men in drie liederen de viool van Peter Libbrecht (Kadril) en in vijf slagwerk van de hand van Gert Nevejans. Het feit dat de opnames pas in 2017 plaatsgrepen, bood de kans om het project te laten rijpen tot deze ‘Marktzangers bezingen DEN GROOTEN OORLOG’. We zagen ook de cd-presentatie eind 2017 en dat biedt ontegenzeggelijk een meerwaarde, omdat Erik Wille dan alles aan mekaar praat met extra duiding, wat een cd niet kan geven. De cd begint met een lied van… 24 jaar voor de start van de wereldbrand: ‘De Vooruitgang’ is een aanklacht tegen de technische vooruitgang die ook een sociaal kerkhof (uitbuiting, kinderarbeid…) bleek en is profetisch in zijn voorspelling van de komende oorlog. Men vindt de typische kenmerken van het genre weer: een zekere hang naar melodrama, overdrijving, het effect maar tegelijk eerlijke emoties en liefdevolle inleving annex een ongezouten mening, een scherpe observatiezin en een nu verbazende creativiteit. De melodieën kwamen vaak van de ‘hits’, de oorwurmen van die tijd, wat het meezingen stimuleerde. Sommige zijn nu nog steeds alom bekend. Het leven en de dood aan het front, familiale drama’s, de eerste gasaanval, het onthutsende verhaal van Marie Elisabeth Schrapnel, snedige nieuwjaarsverwensingen aan het adres van keizer Wilhelm II (op een onverwachte melodie!), een instrumentaal ‘Madelon’ (hét lied van WOI), uitgesproken anti-oorlogsliederen, de triomf en de wraak na de ‘overwinning’, ook een merkwaardig naoorlogs lied van Tamboer… en een Vlaamse versie van ‘Tiperary’ (hier met één ‘p’ geschreven, zoals opgetekend in het liedschrift van Victorine De Brabander), zestien liederen in totaal. Erik Wille, Luc De Sutter en kompanen staan in voor een meeslepende en leerrijke reis in geijkte stijl doorheen een bewogen tijdperk, dat toch zo vaak doet denken aan het onze…
Antoine Légat